Het Zorg Advies Team (ZAT)

Het ZAT vormt een belangrijk onderdeel van de leerlingenzorg. In het ZAT komen hulpvragen over leerlingen binnen, die door de interne zorgstructuur (1e  en 2e lijn) binnen de school niet (meer) beantwoord kunnen worden of waar de school een gerichte ondersteuning bij vraagt. Ondanks alle hulp is het mogelijk dat een enkele leerling toch niet voldoende profiteert van het hulpaanbod op school en dat meer hulp noodzakelijk is. Soms is de problematiek te complex of is er sprake van een specifiek leer- of gedragsprobleem of is er sprake van gestapelde problematiek (cognitief, sociaal-emotioneel, verzuimproblematiek). De school zoekt voor deze leerlingen een passende begeleiding (in school en/of buiten school): diagnostiek en/of behandeling bij externe hulpverlening in goede afstemming met leerling, ouders en school en doet een beroep op de expertise, die verzameld aanwezig is in het ZAT. 

De leerling wordt met een hulpvraag aangemeld via de mentor, met toestemming van de ouder(s)/verzorger(s), maar altijd door de leerlingbegeleider of ondersteuningscoördinator bij het ZAT. Het ZAT komt één keer in de zes weken bijeen. Aan het overleg van het ZAT nemen interne en externe personen deel die een rol spelen in het begeleidingsproces van leerlingen. Deze leerlingen worden besproken en het ZAT maakt afspraken voor een optimale begeleiding van deze leerlingen. Leerlingen die deze extra zorg nodig lijken te hebben worden besproken in het ZAT. In het ZAT van het Noorderlicht hebben de volgende personen zitting: 

  • de portefeuillehouder zorg 
  • de ondersteuningscoördinator tevens voorzitter 
  • de leerlingbegeleiders van alle leerjaren, tevens notulisten bij de bespreking van de leerlingen van hun leerjaar. 
  • de jeugdarts van JGZ/GGD. 
  • de ouder – kind adviseur/ OKA. 
  • de leerplichtambtenaar. 
  • de orthopedagoog. 
  • de begeleider passend onderwijs/BPO (bij leerlingen die onder zijn begeleiding vallen). 
  • de jeugdpsycholoog van het OKT (op uitnodiging). 
  • politie/buurtregisseur (op afroep). 

De lijnen binnen de personen van het ZAT zijn kort. Iedereen weet iedereen te vinden. 

De taak van het ZAT is het met elkaar bespreken en verhelderen van gesignaleerde problemen van leerlingen en het kiezen van een geschikt begeleidingstraject. In deze vergaderingen wordt gezocht naar de beste manier om de leerling te ondersteunen bij de problematiek en uiteindelijk een gericht antwoord te geven op de hulpvraag. Het ZAT werkt met name op leerlingniveau. Op het moment dat de leerling niet verder binnen het ZAT geholpen kan worden, wordt gekeken welke externe hulp de leerling nodig heeft en wordt de leerling doorverwezen naar de derdelijnszorg. 

De ondersteuningscoördinator bewaakt dit proces van planmatig handelen, zorgt voor afstemming op elkaar en zorgt dat de handelingsadviezen via de leerlingbegeleiders worden teruggekoppeld naar de 2e en 1e lijn, naar de leerling, ouder(s)/verzorger(s), de mentor en overige betrokkenen. De ondersteuningscoördinator registreert de acties en zet deze in het logboek van de leerlingen in Magister. De verzuimcoördinatoren registreren het verzuim en bewaken tevens het proces van handelingen en acties. Indien de ouders geen toestemming hebben gegeven kan het zijn dat de leerling als zijnde ‘anoniem’ wordt besproken. De veiligheid van de leerling staat voorop en de zorg wordt zo goed mogelijk op de leerling afgestemd. 

Bij stapeling van problemen (school/buurt e.d.) wordt eerst een ‘ronde tafelgesprek’ (RTG) met alle betrokkenen door de leerlingbegeleider georganiseerd. Bij het zoeken naar een ‘bed’ voor de leerling, is het soms raadzaam eerst een Eigen Kracht Conferentie (EKC) te beleggen met familie en vrienden van de betrokkene en te bekijken of van hieruit hulpverlening en opvang is op te zetten. Wanneer het ZAT er niet uitkomt, kan de leerling opgeschaald worden naar het Doorbraakoverleg van het samenwerkingsverband. Bij het Amsterdamse Doorbraakoverleg zitten verschillende organisaties om de tafel, waaronder Bureau Leerplicht, het OnderwijsSchakelLoket/SWV, Jeugdbescherming, WSG, OKT, Veilig Thuis, ROCvA, Altra, Spirit, Samen DOEN en De Bascule. Zij bespreken leerlingen die op de een of andere manier zijn vastgelopen en maken concrete afspraken over wie welke stappen gaat zetten om de leerlingen te helpen weer terug te keren naar school. 

  

Wanneer kan een leerling aangemeld worden bij het ZAT?          

Indicaties: 

  • onder een zorgleerling wordt die leerling verstaan, die niet zonder hulp het reguliere onderwijstraject kan vervolgen. 
  • een leerling wordt zorgleerling als er een hulpvraag ontstaat die veelal zijn oorsprong vindt in één van de volgende probleemgebieden of (vaak) een cumulatie daarvan: sociaal-emotioneel, gedragsmatig, relationeel, psychisch, cognitief en/of didactisch. 
  • afhankelijk van de complexiteit en de grootte van de problematiek wordt de hulp bepaald. 
  • (potentiële) zorgleerlingen worden besproken en indien nodig wordt een handelingsplan bepaald en een traject in gang gezet. 
  • zorgwekkend of langdurig ziekteverzuim. 
  • veelvuldig ongeoorloofd extreem verzuim 
  • gedragsproblemen thuis en/of op school 
  • gesprekken met de schoolmaatschappelijk werker, eventueel op initiatief van de leerling 
  • leerproblemen, dusdanig dat het primaire onderwijsleerproces en het mogelijkerwijs behalen van een diploma in het geding komen. 
  • zeer opvallend gedrag 
  • vermoeden van seksueel misbruik 
  • kindermishandeling, vermoeden van huiselijk geweld 
  • ernstige opgroei- en/of opvoedingsproblematiek 
  • hulpvraag van docenten hoe om te gaan met…..